Wat te doen tegen maagzuur?

Wat is maagzuur? 

Maagzuur wordt in de maag geproduceerd en is essentieel voor de vertering van voedsel. Normaal blijft dit zuur netjes in de maag, dankzij een sluitspier tussen de slokdarm en de maag: de onderste slokdarmsfincter. Wanneer deze spier niet goed sluit of er een teveel aan maagzuur productie is, kan het omhoog komen in de slokdarm. De slokdarm is daar niet tegen bestand, waardoor dat branderige gevoel achter het borstbeen ontstaat. Andere mogelijke symptomen zijn zure oprispingen, een opgeblazen gevoel, misselijkheid of (chronisch)(nachtelijk) hoesten. 

Mogelijke oorzaken van maagzuur 

Maagzuurklachten ontstaan vaak door een combinatie van factoren. In sommige gevallen is er sprake van een duidelijke medische oorzaak, zoals een maagbreuk of hiatale hernia, waarbij een deel van de maag door het middenrif naar boven schuift. Dit kan de werking van de sluitspier tussen de maag en slokdarm verstoren, waardoor reflux ontstaat. In andere gevallen spelen meer functionele factoren een rol, zoals spanning op het middenrif, een verstoorde lichaamshouding, overgewicht, zwangerschap of ongezonde eet- en leefgewoonten. Bepaalde voedingsmiddelen – zoals alcohol, chocolade, cafeïne, pikante gerechten en vette maaltijden – kunnen de sluitspier verslappen en klachten verergeren. Ook littekenweefsel, verminderde beweeglijkheid van de maag en omliggende organen of eerdere buikoperaties kunnen bijdragen aan het ontstaan of het in stand houden van refluxklachten.

Welke rol kan osteopathie spelen?

Binnen de osteopathie richten we ons niet enkel op de symptomen van maagzuurklachten, maar vooral op de onderliggende spanningen en bewegingsverliezen die deze klachten kunnen veroorzaken of in stand houden. Zo zijn er enkele zaken waar wij als osteopaat ons op kunnen richten.  Eén belangrijk aandachtspunt is het middenrif. Wanneer dit gespannen of uit balans is, kan het druk uitoefenen op de maag of de sluitspier tussen maag en slokdarm, wat reflux in de hand werkt. Ook de beweeglijkheid van de maag en omliggende organen speelt een rol; beperkingen door littekens, ontstekingen of spanning kunnen de normale functie van de maag verstoren. Daarnaast beïnvloeden blokkades in de wervelkolom de zenuwbanen die de maag aansturen. Tot slot kan chronische stress een negatieve impact hebben op het zenuwstelsel en de spijsvertering, waarbij osteopathie ondersteuning kan bieden door het lichaam en zenuwstelsel weer in balans te brengen.

Wat met maagzuurremmers? 

Maagzuurremmers worden vaak voorgeschreven bij refluxklachten en kunnen in sommige gevallen noodzakelijk zijn. Bijvoorbeeld bij een maagbreuk of wanneer sprake is van ernstige slokdarmirritatie of -ontsteking, kunnen deze medicijnen tijdelijk verlichting bieden en schade aan het slijmvlies voorkomen. Toch blijkt uit onderzoek dat maagzuurremmers wereldwijd veelvuldig en vaak onnodig worden gebruikt. In studies werd vastgesteld dat tot wel 70% van de gebruikers deze middelen inneemt zonder duidelijke medische indicatie of voor langere tijd dan aanbevolen. Het langdurig en onnodig gebruik van maagzuurremmers is niet zonder risico. Het kan leiden tot een verstoorde opname van voedingsstoffen (zoals magnesium, calcium en vitamine B12), een verhoogd risico op darminfecties en zelfs rebound-effecten wanneer ermee gestopt wordt.

Conclusie  

Het is belangrijk om te beseffen dat maagzuurklachten niet altijd een duidelijke structurele of mechanische oorzaak hebben. In veel gevallen spelen functionele factoren een rol zoals spanning op het middenrif, verminderde beweeglijkheid van de maag en omliggende organen of ongezonde eet-en leefgewoonten. In dergelijke situaties is het gebruik van maagzuurremmers niet altijd de meest geschikte aanpak.

Osteopathie biedt dan een waardevol alternatief of een complementaire benadering. Door gericht te werken op spanningen in het middenrif, de wervelkolom en de beweeglijkheid van de buikorganen kan een osteopaat helpen om de onderliggende oorzaak van refluxklachten aan te pakken in plaats van enkel het symptoom te onderdrukken.

Het is belangrijk om kritisch te kijken naar de oorzaak van de klachten en niet automatisch naar medicatie te grijpen. Bij twijfel of langdurige klachten kan een osteopaat helpen om te beoordelen of er sprake is van functionele spanningen die via behandeling verlicht kunnen worden.